Ślub cywilny

ślub cywilny


nanolash
 

Ślub cywilny jest oczywiście ważny z punktu widzenia polskiego prawa, uznać jego ważność muszą wszystkie urzędy i instytucje państwowe (jeśli oczywiście został on zawarty wedle obowiązujących procedur i formalności). Aż do roku 1998 był on obowiązkowy, aby w świetle polskiego prawa móc być uważanym za męża oraz żonę. Później jednak nasze państwo podpisało dostosowane porozumienie ze Stolicą Apostolską, dzięki czemu istnieje możliwość wzięcia ślubu konkordatowego.

Kto w naszym kraju może wziąć ślub cywilny?

W naszym kraju ślub cywilny mogą wziąć dwie osoby pełnoletnie osoby różnych płci (jednak jeśli kobieta ukończyła 16 lat, sąd może zgodzić się na to, aby i ona mogła to zrobić). Ponadto żadna z osób mnie może pozostawać w innym związku małżeńskim. Warto wspomnieć także, że mężem i żoną w świetle polskiego prawa nie mogą być osoby będące rodzeństwem oraz spokrewnione z sobą w linii prostej (jeśli zaś chodzi o powinowatych, decyzja należy tutaj do sądu). Niemożliwe jest również wzięcie ślubu cywilnego pomiędzy osobą adoptowaną oraz adoptującą.

Wątpliwości pojawiają się w przypadku osób chorych psychicznie oraz niepełnosprawnością intelektualną. Tutaj także sprawa kierowana jest do sądu, który może wydać odpowiedź pozytywną bądź negatywną. Całkowicie ubezwłasnowolnionym nie przysługuje zaś możliwość wzięcia ślubu cywilnego w naszym kraju.

Gdzie można wziąć ślub cywilny?

W większości przypadków pary narzeczonych decydują się na to, by ceremonia odbyła się w Urzędzie Stanu Cywilnego. Dodajmy, iż na mocy Prawa o aktach stanu cywilnego z 2015 roku wybrać można dowolny USC na terenie naszego kraju, nie zaś najbliższy miejscu zamieszkania. Ten sam dokument mówi także, że ślub ów zawrzeć można także w plenerze czy innym nietypowym miejscu, istnieje bowiem możliwość, by urzędnik z uprawnieniami udał się na wybrane przez przyszłych małżonków miejsce. Nie może ono jednak naruszać powagi sytuacji. Przybycie osoby udzielającej ślubu we wskazane przez Was miejsce wiąże się jednak z dodatkową opłatą rzędu 1000 złotych.

Jakie dokumenty trzeba przygotować przed wizytą w USC?

Jeśli pragniecie wziąć ślub cywilny, musicie zadbać po przygotowanie kompletu niezbędnych dokumentów:

Musicie przynieść do okazania Wasze dokumenty tożsamości – mowa rzecz jasna o dowodach osobistych bądź paszportach. Odpisy skrócone aktu urodzenia również są niezbędne. Miejcie z sobą także dowód uiszczenia opłaty skarbowej. Jeśli na zawarcie przez Was związku małżeńskiego zgody musiał udzielić sąd, przygotujcie także odpis postanowienia sądu rodzinnego oraz zawiadomienie w formie pisemnej o tym, iż nie istnieją okoliczności wykluczające zawarcie małżeństwa.

Nieco inaczej prezentuje się owa kwestia w przypadku osób, które już w związku małżeńskim pozostawały. Jeśli mamy do czynienia z osobą rozwiedzioną, dodatkowo powinna ona mieć odpis skrócony aktu małżeństwa z adnotacją, że o rozwodzie. Nieco inaczej zaś postępują wdowy i wdowcy, w ich przypadku bowiem trzeba do urzędu przynieść również skrócony odpis aktu zgonu ich nieżyjącego małżonka.

Świat powoli staje się globalną wioską, coraz częściej zatem w naszym kraju dochodzi do zawierania małżeństw z obcokrajowcami. W tym przypadku koniecznością jest doniesienie przez nich do stosownego USC innych nieco dokumentów. Mowa o skróconym odpisie aktu urodzenia z tłumaczeniem, które stworzył tłumacz przysięgły. Ponadto konieczny będzie też do okazania paszport. Prócz tych dokumentów obcokrajowiec musi posiadać także zaświadczenie o zdolności do zawarcia związku małżeńskiego (lub zaświadczenie sądu rejonowego o tym, że nie musi on przedkładać tego zaświadczenia). Potrzebne jest także postanowienie sądu rodzinnego, które na ten ślub zezwala. Jeśli jednak w państwie, z którego obcokrajowiec pochodzi, tego typu dokument nie jest wymagany (z taką sytuacją spotykamy się między innymi na terenie Stanów Zjednoczonych), trzeba zgłosić się do polskiego sądu o wydanie zgody bez zaświadczenia. W przeważającej liczbie przypadków na taką zgodę czeka się około dwóch miesięcy. Tego typu dokument musi mieć również swoją wersję przetłumaczoną na język polski przez tłumacza przysięgłego.

Formalności

Należy zjawić się w Urzędzie Stanu Cywilnego przynajmniej na miesiąc i jeden dzień przed czasem planowanej ceremonii. Wówczas ustalona zostaje dokładna data ślubu (wraz z jego godziną). Składa się wtedy również zapewnienie (ważne jest ono przez pół roku) o tym, iż nie wie się o jakichkolwiek okolicznościach wyłączających zawarcie małżeństwa. Ten dokument będzie przygotowany przez urzędnika, zadaniem narzeczonych jest zaś jego podpisanie. To też moment na to, by złożyć wniosek o chęci przygotowania ceremonii poza urzędem (jeśli macie taki zamiar).

Brak zgody na ślub cywilny?

Niekiedy zdarza się tak, iż kierownik Urzędu Stanu Cywilnego odmawia zgody na ślub – wydając stosowne pismo. Można się od niego odwołać (jeśli oczywiście decyzja owa nie wynika z prawomocnego orzeczenia sądu), w ciągu 14 dni składając wniosek do sądu właściwego dla owego USC.

Co z nazwiskami małżonków po ślubie?

Tę informację podaje się urzędnikowi po ceremonii (po wygłoszeniu zgodnych oświadczeń). Każdy bowiem może pozostać przy swoim nazwisku, przyjąć nazwisko małżonki lub małżonka albo też zdecydować się na nazwisko dwuczłonowe. Trzeba tez podjąć decyzję o tym, jakie nazwisko nosić mają dzieci.

Ile to kosztuje?

Za odpis skrócony aktu małżeństwa (czyli dokument zaświadczający de facto o tym, że jesteście mężem i żoną) zapłacicie 84 złote. Jeżeli zdecydujecie się na to, by ceremonia odbyła się poza budynkiem Urzędu Stanu Cywilnego, musicie liczyć się z opłatą dodatkową w wysokości 1000 złotych. Nie jest ona pobierana wtedy, gdy zaistnieją okoliczności szczególne (na przykład ślubu udziela się w szpitalu, bo życie któregoś z narzeczonych jest zagrożone albo ceremonia odbywa się na terenie zakładu karnego).

To jednak nie wszystkie opłaty wiążące się z tą ceremonią. Za każdy przedstawiony odpis skrócony płaci się bowiem 22 złote. W przypadku, gdy w grę wchodzi ślub z obcokrajowcem, należy pamiętać o opłacie w wysokości 38 złotych (za wydanie zaświadczenia o zdolności prawnej do zawarcia małżeństwa przez obywateli spoza granic naszego kraju). Bywa niekiedy tak, że dwie osoby pragną wziąć ślub cywilny, nie czekając przepisowego miesiąca od pierwszej wizyty w Urzędzie Stanu Cywilnego. W takim przypadku trzeba uiścić dodatkową opłatę za decyzję w sprawie przyspieszenia terminu – 39 złotych.

Jak przebiega ceremonia?

Jeśli chodzi o liczbę gości, na Waszym ślubie cywilnym prócz Was i urzędnika muszą być przynajmniej dwie osoby. Mowa o pełnoletnich świadkach. Na miejscu warto zjawić się około 30 minut przed wyznaczoną godziną. Trzeba pamiętać o dokumentach – dowodach osobistych lub paszportach pary narzeczonych oraz świadków.

Ślubu udziela kierownik Urzędu Stanu Cywilnego. Gdy wszyscy uczestnicy owej uroczystości znajdą się na miejscu i zajmą swoje miejsca, przychodzi pora na powitanie wszystkich zebranych osób, po czym wygłasza krótką mowę na temat tego, czym w istocie jest małżeństwo, jaką społeczną funkcję pełni. Następnie wszyscy proszeni są o powstanie, przychodzi bowiem czas na zapytanie pary zakochanych, czy pragną oni wstąpić w związek małżeński. Jeżeli odpowiedzi są twierdzące, przychodzi moment na wygłoszenie oświadczeń (potocznie zwanych przysięgami). Po tych słowach kierownik USC wygłasza mowę końcową, następuje wymiana obrączek (choć nie jest to ustalone przepisami prawa, lecz tradycją, bowiem ślub cywilny wziąć można bez obrączek), następnie świeżo upieczona para małżonków oraz świadkowie podpisują Akt Małżeństwa. Tym sposobem kończy się oficjalna część uroczystości, po niej zwykle pojawia się muzyka dla Nowożeńców (prym wiedzie tu słynny Marsz Mendelsona), goście składają życzenia, gratulują i wznoszą toast, wręczając kwiaty lub inne upominki. Akt małżeństwa wydawany jest od razu.

Dlaczego warto wziąć ślub cywilny?

W porównaniu chociażby ze ślubem kościelnym wiąże się on zwykle ze znacznie niższymi opłatami. Pamiętajmy, iż wygłoszenie zgodnych oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński automatycznie sprawia, że w świetle prawa jest się mężem oraz żoną. Jest to zwykle uroczystość dość kameralna – idealna zatem dla tych, dla których znacznie dłuższa i bardziej patetyczna uroczystość wiązałaby się ze sporym stresem. Jeśli chodzi o ślub cywilny, można go wziąć już miesiąc i jeden dzień od pierwszej wizyty w Urzędzie Stanu Cywilnego (jeśli rzecz jasna nie wybierze się bardzo popularnego pod tym względem miesiąca), zatem terminy nie są odległe.

Ślub cywilny za granicą

Coraz częściej mieszkańcy naszego kraju pragną wziąć ślub cywilny poza jego granicami. Jak wówczas przedstawia się sytuacja, co z formalnościami?

Cypr, Francja, Włochy, Austria, Hawaje, Indonezja, Ameryka Łacińska oraz Karaiby – oto najpopularniejsze miejsca, w których Polacy pragną złożyć oświadczenia o wstąpieniu w zwiakek małżeński. Zwykle taka decyzja motywowana jest barakiem chęci organizowania hucznego wesela i ślubu z mnóstwem gości, czasami para zakochanych marzy o tym, by ślub odbył się w przepięknych okolicznościach przyrody, niekiedy chce ona uniknąć stresu – motywacja bywa różna.

Kiedy już zostanie wybrany kraj, w którym dwoje zakochanych pragnie wziąć ślub, należy dowiedzieć się w konsulacie czy ambasadzie danego państwa lub w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, jakie do0kuentny będą konieczne, by ślub uznany został za ważny również po powrocie do kraju.

W Polsce należy pobrać zaświadczenia o zdolności prawnej do zawarcia ślubu za granicą, w wydziale konsularnym otrzymuje się za opłatą jego tłumaczenie,.

Jeśli chodzi o prawne uwarunkowania, ślubu cywilnego za granicą może udzielić polski konsul albo też miejscowy Urzędnik Stanu Cywilnego. Jeśli planuje się ślub w konsulacie, najpóźniej na dwa miesiące przed ceremonią należy ten fakt zgłosić.

Po zawarciu ślubu otrzymuje się wpis poświadczający w aktach w kraju. Niekiedy są one wysyłane automatycznie, czasami świeżo upieczona para małżonków musi je dostarczyć do właściwego Urzędu Stanu Cywilnego. Trzeba mieć wtedy przy sobie dowód osobisty, oryginał aktu małżeństwa oraz jego tłumaczenie stworzone przez tłumacza przysięgłego. Wbrew pozorom wzięcie ślubu cywilnego poza granicami naszego kraju wcale nie wiąże się z pokaźną ilością dodatkowych formalności.

Ślub cywilny w innych państwach

Jeśli chodzi o teren Wielkiej Brytanii, ślub cywilny można tutaj wziąć w polskim konsulacie (małżonkowie musza mieć wtedy polskie obywatelstwo), w lokalnym Reggister Office lub w innym, wybranym przez parę miejscu. Trzeba mieć ukończone 18 lat (chyba, że rodzice wyrażą zgodę, wówczas 16-latkowie i 17-latkowei także mogą wziąć ślub – wyjątek nie dotyczy terenu to Szkocji). Podobnie jak w naszym kraju, trzeba być stanu wolnego, nie można być zbyt blisko spokrewnionym z partnerem. Od 2014 roku w Anglii i Walii dozwolone są małżeństwa jednopłciowe (inaczej niżu nas). Najpóźniej 14 dni przed ślubem trzeba zgłosić się do Urzędu Stanu Cywilnego, Co cie3kawe w miejscowym urzędzie może to zrobić ktoś, kto przynajmniej 7 poprzedzających ten czas dni mieszkała w danym okręgu. Ślub trzeb zwykle wziąć w ciągu roku od przedstawienia owego zawiadomienia.

Jeżeli zaś chodzi o ślub cywilny brany na terenie Stanów Zjednoczonych, tutaj procedura zawarcia małżeństwa zgodnie z literą prawa ma dwa etapy. W pierwszym z nich uzyskać należy marriage licence (innymi słowy dokumentu uprawniającego do zawarcia ślubu, które poświadczają brak przeciwności). Drugi etap to już właściwa ceremonia,

Ciekawostki

Warto wiedzieć, że aż przez trzydzieści lat od roku 1958 aż do 1998 pary pragnące wstąpić w ważny pod względem prawa związek małżeński na terenie naszego kraju musiały wziąć ślub cywilny. Sytuacja zmieniła się po podpisaniu porozumienia ze Stolicą Apostolską.

Ciekawostką jest tak naprawdę fakt, iż w świetle prawa ślub cywilny ślubem tak naprawdę nie jest – to w istocie czynność typowo administracyjna, wszak para zakochanych w sobie osób składa oświadczenie (ślubuje natomiast na przykład w czasie ślubu kościelnego).

Jak brzmią słowa przysięgi obu stron, będące tak naprawdę ich oświadczeniami o wstąpieniu w związek małżeński? Zaczyna mężczyzna, który wypowiada następujące słowa: „Świadomy praw i obowiązków wynikających z założenia rodziny uroczyście oświadczam, że wstępuję w związek małżeński z (imię Panny Młodej) i przyrzekam, że uczynię wszystko, aby nasze małżeństwo było zgodne, szczęśliwe i trwałe”. Następnie przychodzi moment na to, by to kobieta wygłosiła swoje oświadczenie. Brzmi ono: „Świadoma praw i obowiązków wynikających z założenia rodziny uroczyście oświadczam, że wstępuję w związek małżeński z (imię Pana Młodego) i przyrzekam, że uczynię wszystko, aby nasze małżeństwo było zgodne, szczęśliwe i trwałe.” Po tych słowach urzędnik ogłasza: „Wobec zgodnego oświadczenia obu stron, złożonego w obecności świadków, oświadczam, że związek małżeński pani (…) i pana (…) został zawarty zgodnie z przepisami. Jako symbol łączącego państwa związku wymieńcie, proszę, obrączki.

Dokumentem, który stwierdza fakt zawarcia związku małżeńskiego, jest Akt Małżeństwa sporządzony w Księdze Małżeństw o numerze(…). Proszę państwa o podpisanie tego aktu.”

Przyjęło się, że tuż po ceremonii świeżo upieczona para małżonków wznosi wraz ze świadkami oraz pozostałymi gośćmi toast szampanem. Jednak gdyby brać pod uwagę prawne aspekty tej sytuacji, jest to zabronione i grozi nałożeniem na wszystkich mandatu karnego (oczywiście zwyczajowo nakładanie owego mandatu jest pomijane) na mocy ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 roku.